Nietrzymanie moczu u mężczyzn: przyczyny, objawy i sposoby leczenia

O problemie nietrzymania moczu (inaczej określanego mianem inkontynencji) znacznie częściej mówi się w kontekście kobiet, niż mężczyzn. Nie oznacza to jednak, że panowie nie doświadczają tego typu dolegliwości. I choć ryzyko ich wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem, to nadal epizody utraty kontroli nad pęcherzem mogą pojawić się także u pacjentów w średnim wieku i młodszych. Jakie są przyczyny tego zjawiska? Jak w praktyce wygląda leczenie nietrzymania moczu u mężczyzn?

Nietrzymanie moczu u mężczyzn w nocy i w ciągu dnia – przyczyny dolegliwości

Nietrzymanie moczu u mężczyzn ma nieco inną specyfikę, niż u kobiet. U pań zazwyczaj obserwuje się inkontynencję wysiłkową, wynikającą z osłabienia mięśni dna miednicy. U panów zaś częściej diagnozuje się mieszane nietrzymanie moczu, na którego wystąpienie składa się kilka czynników. Wśród nich można wyróżnić:

• rozrost gruczołu krokowego (a więc powiększenie się prostaty), prowadzący do stopniowej deformacji ścian pęcherza oraz do ucisku tego narządu (w efekcie czego zmniejsza się jego pojemność, a dodatkowo kontrola nad pęcherzem także może ulec upośledzeniu);
• osłabienie mięśni dna miednicy lub ich nadmierne napięcie – często w wyniku wieloletniej pracy fizycznej i/lub forsownych ćwiczeń mięśni brzucha, zwiększających ciśnienie wywierane na mięśnie dna miednicy;
• uszkodzenia nerwów i struktur w obrębie układu moczowego, powstałe w wyniku urazów i/lub zabiegów chirurgicznych, przeprowadzanych w tym właśnie obrębie;
• przyjmowanie niektórych leków – w tym leków obniżających napięcie mięśniowe, częste stosowanie leków wspierających erekcję i innych preparatów;
• choroby towarzyszące, prowadzące do upośledzenia procesu przekaźnictwa nerwowego (zwłaszcza w zakresie przekaźnictwa impulsów dotyczących świadomości wypełnienia pęcherza, uczucia parcia i potrzeby oddania moczu). Chodzi tu między innymi o chorobę Parkinsona, stwardnienie rozsiane i inne schorzenia neurodegradacyjne.

U mężczyzn, częściej niż u kobiet, obserwuje się nietrzymanie moczu z naglącymi parciami (polegające na odczuwaniu nagłego parcia na pęcherz i natychmiastowego, bezwolnego oddania moczu) oraz nietrzymanie moczu z przepełnienia (wynikające najczęściej z przeszkody w odpływie moczu – zwykle w postaci powiększonej prostaty). Dodatkowo u panów nietrzymanie moczu w nocy pojawia się z większą częstotliwością, niż u kobiet.

Co na nietrzymanie moczu u mężczyzn?

Aby dobrać właściwe metody leczenia nietrzymania moczu u mężczyzn, należy najpierw poznać przyczyny dolegliwości – w tym celu konieczna będzie wizyta u urologa, który przeprowadzi z pacjentem wywiad, uzupełniając go badaniem fizykalnym i – jeśli zajdzie taka potrzeba - badaniami obrazowymi oraz laboratoryjnymi (zwłaszcza, jeśli istnieje podejrzenie powiększenia prostaty lub rozwoju guza gruczołu krokowego). Niemniej, zazwyczaj terapia uwzględnia kilka metod, z uwagi na złożoność problemu nietrzymania moczu u mężczyzn.

Domowe sposoby na nietrzymanie moczu u mężczyzn i ćwiczenia urologiczne

W przypadku lekkiego stopnia inkontynencji, która nie jest spowodowana przerostem prostaty, wdraża się zachowawcze metody terapeutyczne. Należą do nich między innymi:

• redukcja masy ciała (jeśli pacjent cierpi na nadwagę lub otyłość);
• wykluczenie z jadłospisu napojów i produktów drażniących pęcherz lub działających moczopędnie (chodzi tu przede wszystkim i alkohol, kawę i herbaty – zwłaszcza ziołowe, a także o ostre potrawy);
• dbanie o dietę lekkostrawną, bogatą w błonnik oraz picie odpowiednich ilości wody – co ma zapobiegać zaparciom (przyczyniają się one bowiem do osłabienia mięśni dna miednicy);
• rezygnacja z forsownych ćwiczeń mięśni brzucha;
• ograniczenie spożywania płynów na 2-3 godziny przed snem (tak, jak zostało to już wspomniane – nietrzymanie moczu w nocy występuje panów częściej, niż u pań);
• ćwiczenia mięśni dna miednicy – najlepiej dobrane przez specjalistę (fizjoterapeutę urologicznego) i wykonywane pod jego kontrolą.

Leki na nietrzymanie moczu u mężczyzn bez recepty i z przepisu lekarza

Jednym z elementów leczenia nietrzymania moczu może być farmakoterapia. Tę kwestię należy jednak skonsultować ze specjalistą – leczenie powinno bowiem być dobrane do przyczyn problemu. Najczęściej wyróżnia się dwa rodzaje farmakoterapii. Jeden z nich to przyjmowanie leków wspierających funkcjonowanie prostaty i ograniczających jej rozrost, a drugi – stosowanie farmaceutyków wspomagających przekaźnictwo nerwowe (jeśli doszło do jego zaburzenia). U niektórych pacjentów zaleca się także przyjmowanie preparatów wpływających na tonus mięśniowy (a więc napięcie mięśni – również tych w obrębie układu moczowego). Większość z tych leków dostępnych jest na receptę, natomiast preparaty reklamowane jako tabletki na nietrzymanie moczu u mężczyzn bez recepty wspomagają raczej sam układ moczowy i działają profilaktycznie w zakresie infekcji tegoż układu – a nie na bezpośrednią przyczynę problemu.

Nietrzymanie moczu u mężczyzn – leczenie zabiegowe

W przypadku nietrzymania moczu spowodowanego uszkodzeniami mięśni położonych w obrębie układu moczowego, nieprawidłowościami neurologicznymi lub też nadmiernie rozrośniętym gruczołem krokowym, może być konieczne wdrożenie leczenia zabiegowego i/lub chirurgicznego. Wśród tych metod można wyróżnić między innymi podawanie botoksu do mięśni odpowiedzialnych za pracę cewki moczowej, neurostymulację tych mięśni, usunięcie prostaty, wszczepienie sztucznych zwieraczy cewki moczowej i inne.

Źródła:

1. Dr n. med. R. Drabczyk, Nietrzymanie moczu u dorosłego mężczyzny Medycyna Praktyczna, 24.04.2014
2. Dr n. med. R. Drabczyk, Nietrzymanie moczu – rodzaje, leczenie, sposoby zapobiegania Medycyna Praktyczna, 31.03.2022
3. D. Gidian-Jopa, Diagnostyka nietrzymania moczu u dorosłych Borgis – Medycyna Rodzinna 2/2000
4. Dr hab. n. med. B. Dybowski, Pierwsze kroki diagnostyczne i terapeutyczne w nietrzymaniu moczu Medycyna po Dyplomie 04/2019
5. T. Rechberger, B. Kulik-Rechberger, Zaburzenia czynnościowe dolnych dróg moczowych – postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w praktyce lekarza rodzinnego Forum Medycyny Rodzinnej 2010, tom 4, nr 6
6. T. Rechberger, E. Rechberger, Jak leczyć nietrzymanie moczu Lekarz POZ 2/2022

– Artykuł sponsorowany

Galeria

Komentarze