Nasz Sokół

155 lat temu - w drugiej połowie roku 1866, utworzone zostało we Lwowie Polskie Towarzystwo Gimastyczne "Sokół". Celem Sokoła miało być podnoszenie kultury i sprawności fizycznej, oraz rozbudzanie ducha narodowego, kształtowanie właściwych postaw obywatelskich: odpowiedzialności, niezłomnego charakteru oraz dyscypliny, słowem niezbędnych cech dla jednostkowych czy też wspólnych działań. Motto organizacji „W zdrowym ciele zdrowy duch”

Statut Towarzystwa zwanego później „Sokołem Macierzą” zatwierdzony został 7 lutego 1867 roku. Pomimo trudnych warunków, ruch sokoli rozwijał się bardzo dynamicznie i w okresie przed I wojną światową powstało kilkadziesiąt okręgów i kilkaset tzw. gniazd zrzeszających kilkadziesiąt tysięcy członków, a w okresie między I a II wojną światową działało około tysiąca gniazd sokolich.

„Sokół” był pierwszym na ziemiach polskich ruchem społecznym o charakterze ponadstanowym. Jego członkiem mógł być każdy, niezależnie od pochodzenia społecznego, kto chciał rozwijać się fizycznie.

Początkowo „Sokół” prowadził wyłącznie zajęcia gimnastyczne, ale z czasem pojawiły się różne sekcje, w których trenowano inne dyscypliny sportowe. W sekcjach hippicznych i wioślarskich licznie reprezentowane były środowiska ziemiańskie, i inteligenckie, ale w innych takich jak zapaśnicze, kolarskie, lekkoatletyczne byli rzemieślnicy, robotnicy a nawet chłopi. Zakładano, że jeśli kiedyś pojawi się szansa na odzyskanie przez Polskę niepodległości, to do walki o nią nie mogą stanąć ludzie słabi, nieprzygotowani fizycznie. W dłuższej perspektywie celem było więc przygotowanie kadr wojskowych.

Symbolem ruchu był sokół w locie trzymający sztangę do ćwiczeń. Sokół ten w okresie zaborów pełnił również funkcję zakamuflowanego przed władzami zakazanego symbolu narodowego Polaków - Orła Białego.

Towarzystwo Gimnastyczne miało i swój hymn – „Marsz Sokołów”

Strój sokoła przypominał mundur, składał się z rogatywki z piórem, czamary kroju wojskowego z rabatami, noszonej często na lewym ramieniu, spodni spiętych szerokim pasem z klamrą ozdobioną inicjałem, wpuszczonych w wysokie buty oraz karmazynowej koszuli ze stojącym kołnierzykiem spiętym okrągłą zapinka z wizerunkiem sokoła.

„Czołem ojczyźnie, szponem wrogowi!”- to historyczne zawołanie członków Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół''

Również i nasi przodkowie utworzyli w mieście swoje gniazdo. W tym roku przypada 98 rocznica powstania Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Wieruszowie. Jednej z największych oraz najbardziej zasłużonych dla krzewienia niezależności i wolności polskich organizacji.

W Wieruszowie, Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" powstało:

"Na zasadzie postanowienia Województwa z dnia 3.9.1923roku. L.Pr.4265 (1) III, wciągnięto do rejestru Stowarzyszeń i Związków Nr. 742 Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" w Wieruszowie." Cytat z Dziennik Urzędowy NR 40 str. 548 Województwa Łódzkiego - Łódż, dnia 22.10.1923r. w dziale "Obwieszczenia o rejestracji stowarzyszeń"

Prezesem „Sokoła” został Czesław Hącia. Naczelnikiem sekcji gimnastycznej – Antoni Magot.

Antoni Magot

Około 1926 roku, podjęto decyzję o wydzierżawieniu na 40 lat pół morgi ziemi przy ulicy Polnej, przy zakolu Prosny, na terenie dzisiejszego targowiska, pod budowę siedziby organizacji, o czym mówi ów dokument – umowa z Zofią z Glauerów Betz, współwłaścicielką folwarku Popaulińskiego w Wieruszowie.

Budynek powstał w miejscu posadowienia dawnej stodoły przyklasztornego folwarku, a dzisiejszej bramy głównej wiodącej na plac targowy.

Dr Zygfryd Mühlbauer z kolegą, na zakolu Prosny. W oddali „Sokolnia” w Wieruszowie.

Już w 1929 roku, budynek prezentował się całkiem okazale.

Burmistrz L. Rojewski i członkowie wieruszowskiego Sokoła przed swoją siedzibą.

Jedną z sekcji, była sekcja kolarska. Członkowie TG „Sokół” przed uroczystością powitania Biskupa Częstochowskiego ks.Teodora Kubiny (lata trzydzieste). Dziewiąty od prawej strony, to przyszły ksiądz, mjr. pilot i kapelan Dywizjonów 302, 303, 304, 307- Szczepan Walkowski.

Nasze Sokoły w strojach organizacyjnych. Stoją od lewej : Tadeusz Bizuga, Mieczysław Magott, Stanisław Bylka, siedzą Edmund Koszowski, Edward Bizuga.

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, działające na terenie Wieruszowa, nie przetrwało niestety do naszych czasów.

A oto kilka dokumentów – pism do Starostwa Powiatowego w Wieluniu od Zarządu TG „Sokół” w Wieruszowie. Widzimy tu pieczęć jaką posługiwała się organizacja i podpisy kilku osób, pełniących różne funkcje w zarządzie.

Ireneusz Grądziel

Galeria

Komentarze